Commentary on the Politics Objaśnienie Polityki Prologue Prolog As the Philosopher teaches in Book II of the Physics, art imitates nature. The reason for this is that, as principles are related to each other, so proportionally are their works and effects related. Now the principle of those things that come to be from art is the human intellect, which is derived, after a sort of likeness, from the divine intellect, the principle of natural objects. From this, it is necessary both that art’s work imitate nature’s work, and that those things which exist by art imitate those which exist in nature. For if some instructor of some art were to effect some work of art, it would be necessary for the student, who takes up his art from it, to attend to the instructor's work, so that according to its likeness he might himself also work. And therefore, the human intellect—whose intelligible light is derived from the divine intellect—necessarily has to be informed, in those things that it makes, by looking into those things that are naturally made, so that it might work similarly. Jak uczy Filozof w II księdze Fizyki, „sztuka naśladuje naturę”. A to dlatego, że jak zasady odnoszą się do siebie nawzajem, tak też proporcjonalnie mają się do siebie działania i skutki. Zasadą zaś rzeczy powstających dzięki sztuce jest ludzki intelekt, który według pewnego podobieństwa wywodzi się od boskiego intelektu, będącego zasadą rzeczy naturalnych. Toteż jest konieczne zarówno aby działania sztuki naśladowały działania natury, jak też aby rzeczy istniejące dzięki sztuce naśladowały te, które istnieją w naturze. Gdyby bowiem jakiś nauczyciel pewnej sztuki wykonał dzieło sztuki, to uczeń, który uczył się sztuki od niego, powinien bacznie obserwować to dzieło, aby sam działał, wzorując się na nim. I dlatego ludzki intelekt, którego światło intelektualne wywodzi się od intelektu boskiego, w rzeczach, które czyni, powinien koniecznie czerpać formę z obserwacji rzeczy uczynionych przez naturę, aby działał podobnie. And because of this, the Philosopher says that if art were to make those things which are of nature, it would work similarly to nature; and also the converse, that if nature were to make those things which are of art, it would make as art makes. But nature, of course, does not perfect those things which are art's, but only prepares principles, and, in some way, supplies art with an exemplar of how to do work. Now art is indeed able to look into those things which are of nature and use them to perfect its own proper work, but it is not able to perfect the things of nature. From this it is clear that human reason is only a knower of those things that exist by nature, but of those things that exist by art, it is both a knower and a maker. From this it follows that the human science which concerns natural objects must be speculative, but that which concerns objects made by human beings must be practical, or able to do work by imitating nature. I dlatego Filozof powiada, że gdyby sztuka czyniła to, co należy do natury, działałaby podobnie do natury. I odwrotnie: gdyby natura czyniła to, co należy do sztuki, czyniłaby podobnie jak czyni sztuka.Ale natura nie wykonuje tego, co należy do sztuki, a jedynie przygotowuje określone zasady i w pewien sposób dostarcza twórcom wzorca działania. Sztuka może wprawdzie obserwować rzeczy, które należą do natury, i posługiwać się nimi w wykonywaniu własnego dzieła, wykonać ich jednak nie może. Z tego jasno wynika, że ludzki rozum w odniesieniu do tego, co istnieje dzięki naturze, jest zdolny jedynie do poznawania, w stosunku zaś do tego, co istnieje dzięki sztuce, jest zdolny zarówno do poznawania, jak i do czynienia. Stąd ludzkie nauki o rzeczach naturalnych muszą mieć charakter teoretyczny, a te o rzeczach uczynionych przez ludzi muszą być praktyczne, czyli dotyczące działania, według naśladowania natury. Now nature, in its work, proceeds from what is simple towards what is complex, such that in those things which come to be through the work of nature, what is most complex is perfect and whole and the end of the others, as is apparent in every whole with respect to its parts. So also the reason of human beings, when at work, proceeds from what is simple to what is complex as from the imperfect to the perfect. W swoim działaniu natura przechodzi od prostych do złożonych, tak że w rzeczach, które powstają dzięki działaniu natury, to, co najbardziej złożone, jest doskonałe, będąc całością i celem innych, jak to widać we wszelkich całościach w odniesieniu do ich części. Dlatego również rozum człowieka, dotyczący działania, przechodzi od prostych do złożonych jako od niedoskonałych do doskonałych. Moreover, since human reason has to arrange not only those things that come into human use, but also human beings themselves, who are ruled by reason, in both cases it proceeds from simple things to something composed. It does this with those things that come into human use as when it builds a ship out of timber, and a house out of timber and stones; and with human beings themselves, as when it orders many human beings into one community. Of which communities, indeed—since there are various levels and orders—the last one is the community of the city, which is ordered toward the self-sufficiency of human life. So among all human communities it is the most perfected. And since what comes into human use is ordered to human beings as to an end—which end is more governing than those things which are toward the end—it is therefore necessary that this whole which is the city is more governing than all other wholes that can be known and constituted by human reason. Skoro zaś do ludzkiego rozumu należy rozporządzać nie tylko rzeczami, których człowiek używa, lecz również samymi ludźmi, którzy rządzą się rozumem, w każdym z obu tych przypadków rozum przechodzi od rzeczy prostych do tego, co złożone: w rzeczach, których człowiek używa, na przykład wtedy, gdy z drewna buduje statek, a z drewna i kamieni dom; w stosunku zaś do samych ludzi wtedy, gdy wielu ludzi uporządkowuje w jakąś jedną wspólnotę. Wśród wspólnot - różne są bowiem ich stopnie i porządki - najwyższa jest wspólnota państwa, przyporządkowana do tego, co samowystarczalne w ludzkim życiu. Dlatego spośród wszystkich wspólnot ludzkich ta właśnie jest najdoskonalsza. A ponieważ rzeczy, których człowiek używa, są przyporządkowane do człowieka jako celu, a cel jest czymś przedniejszym od środków do celu, dlatego ta całość, którą jest państwo, z konieczności musi być przedniejsza od wszystkich całości, jakie rozum ludzki może poznać i ustanowić. From these things that have been said about political doctrine, which Aristotle hands down in this book, four things may be gathered. A zatem na podstawie tego, co już powiedziano w odniesieniu do nauczania o polityce, które Arystoteles wykłada w tym dziele, możemy przyjąć cztery wnioski. First, the necessity of this science. For to attain the perfection of human wisdom, which is called philosophy, it is necessary to hand down some doctrine about all things that can be known by reason. Since, therefore, this whole that is the city is subject to some judgment of reason, it was necessary, for the completion of philosophy, to hand down a doctrine about the city, which is named political science, that is, the science of civic affairs. Po pierwsze o konieczności tej nauki. Dla osiągnięcia doskonałości ludzkiej mądrości, którą nazywa się filozofią, konieczne jest bowiem, aby wszystko, co można poznać rozumem, było przekazywane w jakimś nauczaniu. Skoro więc ta całość, którą stanowi państwo, jest przedmiotem pewnego rodzaju sądu rozumu, to dla dopełnienia filozofii konieczne było przekazanie nauczania o państwie, zwanego polityką, czyli nauką dotyczącą państwa. Second, we can gather the genus of this science. For since a practical science is distinguished from a speculative science in that the speculative is ordered only toward the knowledge of truth, but practical toward a work, it is necessary that this science be contained under practical philosophy, since the city is some whole which human reason is not only able to know about, but also to do work upon. Furthermore, since reason does work upon some things in the mode of manufacturing—when the work has gone over into external material, which properly belongs to the arts that are called mechanical, such as the smith and the shipwright and the like—but works upon other things in the mode of acting—when the work remains in the one who is at work, as when he takes counsel, chooses, wills, and other things of this sort which belong to moral science—it is therefore clear that political science, which studies the ordering of human beings, is not contained under the manufacturing sciences, which are the mechanical arts, but under the acting ones, which are the moral sciences. Po drugie możemy stwierdzić rodzaj tej nauki. Jeśli bowiem nauki praktyczne odróżnia się od teoretycznych na tej podstawie, że teoretyczne są przyporządkowane jedynie do poznania prawdy, praktyczne zaś do działania, to nauka ta z konieczności musi zawierać się w filozofii praktycznej, ponieważ państwo jest pewną całością, którą rozum ludzki jest zdolny nie tylko poznać, ale także zdziałać. I znowu, ponieważ rozum pewne rzeczy czyni na sposób wytwórczy dzięki działaniu przechodzącemu na materię zewnętrzną - co jest właściwością sztuk zwanych mechanicznymi, na przykład sztuki kowalskiej, sztuki budowy statków i tym podobnych - inne zaś rzeczy rozum czyni na sposób działania pozostającego w działającym, jak ma to miejsce w rozważaniu, wybieraniu, chceniu i tym podobnych działaniach, którymi zajmuje się nauka moralna, to oczywiste jest, że nauka polityczna, rozważająca uporządkowanie ludzi, nie mieści się w naukach wytwórczych, którymi są sztuki mechaniczne, lecz w tych dotyczących działania, którymi są nauki moralne. Third, we are able to gather the dignity and order of political science with regard to all other practical sciences. For the city is most governing of those things that can be constituted by human reason, for all human communities exist in reference to it. Furthermore, every whole that is constituted through the mechanical arts from objects that have come into human use is ordered towards human beings as toward an end. Therefore, if a more governing science is that of the more noble and more perfected things, it is necessary that political science, among all the practical sciences, is a more governing science, and architectonic of all the others, inasmuch as it studies the last and perfect good in human affairs. And because of this, the philosopher says at the end of the Ethics X that the philosophy concerned with human affairs is perfected in political science. Po trzecie możemy z tego wnioskować o godności polityki i jej stosunku do wszystkich innych nauk praktycznych. Państwo jest bowiem najprzedniejszą z rzeczy, które rozum ludzki może ustanowić, gdyż do państwa odnoszą się wszystkie inne ludzkie wspólnoty. Nadto każda całość, jaka dzięki sztukom mechanicznym zostaje złożona z rzeczy używanych przez człowieka, jest przyporządkowana do ludzi jako do celu. Jeśli zatem ta nauka jest przedniejsza, która zajmuje się rzeczami szlachetniejszymi i doskonalszymi, to konieczne jest, by spośród wszystkich nauk praktycznych właśnie polityka była przedniejsza od innych i w stosunku do nich kierownicza, rozważa ona bowiem ostateczne i doskonałe dobro w rzeczach ludzkich. I ze względu na to Filozof powiada w zakończeniu X księgi Etyki, że filozofia, która dotyczy rzeczy ludzkich, osiąga swoją doskonałość w polityce. Fourth, from what has been said we can gather the method and order of this sort of science. For just as the speculative sciences—which consider some whole—perfect the knowledge of the whole by clarifying the experiences and works of the whole, through a consideration of its parts and its principles, so also does this science deliver knowledge about the city by considering its principles and parts, thereby clarifying its parts and experiences and works. And because it is practical, it additionally clarifies how each particular can be perfected, as is necessary in all the practical sciences. Po czwarte na podstawie tego, co powiedziano, możemy określić sposób postępowania i porządek właściwy tej nauce. Jak bowiem nauki teoretyczne, które rozważają jakąś całość na podstawie badania części i zasad, doskonalą wiedzę o całości, ukazując jej cechy charakterystyczne i działania, tak również ta nauka, rozważając zasady i części państwa, przekazuje wiedzę o nim, ukazując jego części, cechy charakterystyczne i działania. A ponieważ jest praktyczna, ukazuje oprócz tego, w jaki sposób można udoskonalić poszczególne rzeczy, co jest konieczne w każdej nauce praktycznej. Book 1 Księga pierwsza Lecture 1/a Rozdział pierwszy a Since we see every city existing as a community of some kind, and every community is instituted for the sake of some good (for everyone always works for the sake of what seems good to them) it is clear that every city aims at some good. And the most governing community aims at the most governing good of all, and embraces all others. Now this is what is called the city, and the political union. Anyone, therefore, who thinks that the political, the kingly, the economic and the despotic are the same does not speak well. For they believe them to differ by multitude or fewness, but not in kind. For example, if over a few, it is a paterfamilias; if over more, it is economic; over a still larger number, it is political or kingly, as if there were no difference between a great household and a small city. And [they think] the difference between the political and the kingly is, when the one himself is foremost, it is kingly; when, according to a discipline's discourses, such a one is partly governor and subject, it is political. Now these things are not true. And the things said will be clear to those inquiring according to the method of the subject. As in other areas, it is necessary to divide what is composite into what is not composite; for these are the smallest parts of the whole. So, also, considering those things from which the city is composed, we will see also about these things [i.e. the different kinds of rule] in what they differ from each other, and whether anything might be artfully grasped concerning each of the things that was said. For if anyone, from the beginning, will look to nascent things, then in the same way in other things and also in these, he will best contemplate both. So first, it is necessary to combine what cannot exist without each other, namely, female and male, for the sake of generation. And this is not by choice, but as with the other animals and with plants, from a natural appetite to leave behind another like oneself. And the natural governor and subject are for the sake of preservation. For that which can foresee by the mind is by nature the governor and master, and that which can enact this with its body is a subject, and by nature a slave. Hence the same thing is advantageous for both master and slave. Now nature has distinguished between the female and the slave. For nature makes nothing as did the smith of the Delphian knife, from poverty, but for one thing; for every tool is best made when it is thus at the service of one, and not of many works. But among barbarians, women and slaves are in the same order. The reason is because they do not have a natural governor among them, but they are a union of slaves, male and female. Because of this, the poets say, It is fitting that Greeks should govern barbarians; as though the nature of barbarian and slave were the same. Out of these two communities comes the first home, and Hesiod is correct when he says poetically, First home and wife and an ox for the plough, for the ox stands in as a servant for the poor. Therefore, the community constituted for every day, according to nature, is the home, which indeed Charondas called homosipyos [of one dish], but Epimenides of Ocres [sic] called homokapnos [of one smoke]. From several homes, the first union for the sake of non-daily use is the village. And the village that seems most according to nature seems to be a neighborhood of homes, composed of the children and grandchildren, who are said to be suckled 'with the same milk.' And because of this, cities were first ruled by kings, as tribes are still, from being subjected to a king; for every home is ruled by the eldest, which is why it happened in the neighborhoods on account of consanguinity. As Homer says: Each one gives law to his children and to his wives. For they lived dispersedly, as was the habit in ancient times. Wherefore men say that the gods have a king, because they themselves either are or were in ancient times under the rule of a king. For human beings project themselves not only upon the forms of the Gods, but also on their ways of life. After these preliminary remarks, it should be understood that Aristotle introduces this book with a prologue in which he first clarifies the intention of this science; Po zapoznaniu się z tymi wstępnymi uwagami należy zauważyć, że w tej księdze Arystoteles rozpoczyna od swego rodzaju wstępu, w którym ukazuje, czego ma dotyczyć ta nauka, and then he proceeds to clarify what he has proposed, at: quoniam autem manifestum ex quibus partibus. następnie zaś przystępuje do wyjaśniania swojego stanowiska. Concerning the first point he does two things. Co do pierwszego robi dwie rzeczy. First, he shows the dignity of the city, which political science is about, from its end; Po pierwsze pokazuje godność państwa, którym zajmuje się polityka, wychodząc od jego celu; second, he compares the city to the other communities, at quicumque quidem igitur. po drugie przedstawia porównanie państwa z innymi wspólnotami.